Feestelijke beelden, Guillaume Bijl, 2014
Europaplein, RAI
Aan het Europaplein voor de enorme Amsterdamse RAI bevindt zich sinds een aantal jaar een zestal kleurrijke beelden. Op hun hoge sokkel torenen ze uit boven de binnenkomende bezoekers, hun blik in de verte gericht. De drie entrees van het plein worden bewaakt door telkens twee werken, waaronder twee illusionisten, twee grote theaterpoppen (en hun bespelers) en twee meisjes op de schouders van steltenlopers. De Feestelijke beelden zijn het resultaat van een opdracht van de Dienst Zuidas om de nieuwe muur rond het RAI-gebied te ‘verbijzonderen’. Er moest een kunstzinnige oplossing komen voor de ornamenten op de hoeken van de ingangen van het gebied. De nieuwe muur eindigt aan een kant bij een brug ontworpen door Piet Kramer, als architect een van de vertegenwoordigers van de Amsterdamse School. Het was belangrijk dat de idealen van de Amsterdamse School zichtbaar zijn in het nieuwe beeld.
Op de sokkels staat de naam van de Belgische kunstenaar Guillaume Bijl. Over de beelden zegt hij: ‘Ik heb me vooral laten beïnvloeden door de tamelijk naakte, vrij industriële omgeving van de RAI, de beursgebouwen, en het verkeer. Ik wilde de omgeving een beetje opfrissen.’ De figuren zijn ontleend aan de Vlaamse volks- en straatcultuur. De mensfiguren zijn op ware grootte gemaakt en op een hoge sokkel geplaatst, zodat het lijkt alsof ze op een podium staan. Hierdoor ontstaat een monumentaal beeld, een carnavaleske verwelkoming voor de bezoekers van de RAI.
Bij het duiden van een kunstwerk in de publieke ruimte is de directe omgeving van groot belang. Voor de vluchtige voorbijganger kunnen de Feestelijke beelden dienen als een welkome vorm van kleur, een zucht van verlichting binnen de strakke contouren van de RAI en de Zuidas. Voor wie stilstaat bieden de beelden zelfs nog meer: hoe langer je kijkt, hoe merkwaardiger de figuren lijken. Dat gaat met name op voor de theaterpoppen: hun trots poserende bespelers lijken ook verdacht veel op het dagelijks publiek uit de nabije kantoren. Beide figuten zijn netjes gekleed maar ontdaan van hun jasje, alsof ze direct van hun werkplek zijn geplukt. Hier zien we het vleugje ironie dat het werk van Bijl wel vaker bevat. Het bevestigt tegelijkertijd de ambiguïteit van de publieke ruimte: hoewel deze plek wellicht neutraal wordt gepresenteerd is dat nooit het geval.
Iets ogenschijnlijk marginaals als de ‘verbijzondering’ van een muur wordt in de publieke ruimte een onderwerp van discussie. De muur is een scheiding tussen de Zuidas en de woonwijk. Voor bezoekers van de beurzen in de RAI gelden de beelden als een introductie van het gebouw en voor omwonenden wellicht als referentiepunt in een drukke straat. Hoewel het altijd mogelijk is om vraagtekens te plaatsen bij de intenties van een kunstwerk in de openbare ruimte, voegen de Feestelijke beelden de hoognodige kleur toe aan de grijze pakken van de RAI-gangers.
Meer informatie
Officiële website Guillaume Bijl: http://www.guillaumebijl.be/indexpop.html