2 U’s naar buiten / 2 U’s naar binnen, Carel Visser, 1960
Bos en Lommerplantsoen
‘Beelden maken is net als poepen, je zit eindeloos heen en weer te wiegen en dan is het eindelijk zo ver.’
Carel Visser heeft in zijn carrière met uiteenlopende materialen gewerkt, van zand, schelpen of eieren tot afgedankte autobanden, olievaten en speelgoed. Toch werkte Visser pas later in zijn carrière met dit alledaagse materiaal, want in de jaren vijftig en zestig gaf hij de voorkeur aan staal.
Zelf ervoer hij het beeldhouwen met massieve, logge staalbalken als een moeilijk proces. ‘Daarom kauw ik er zo lang op. Beelden maken is net als poepen, je zit eindeloos heen en weer te wiegen en dan is het eindelijk zo ver.’
Carel Visser was een aanhanger van het constructivisme, een stroming gelieerd aan De Stijl. Zoals Mondriaan een rechte lijn zette op papier, zo ging Visser aan het werk met stalen balken die bedoeld waren voor de industrie. Deze kwamen in allerlei vormen: I-profielen, H-profielen, en deze hier in het Bos en Lommerplantsoen hebben allebei een U-profiel. Over zijn materiaalkeuze zei Visser toentertijd: ‘(…) Het werken met een velletje papier, met een potlood en wat lijm, het buigen van een stuk ijzer – dat vind ik allemaal activiteiten die aan één kant van de lijn staan. Aan de andere kant staat voor mijn bijvoorbeeld brons. Je ziet in de stad soms van die bronzen dingen staan, daar word ik gewoon bang van.’
Als je goed kijkt naar 2 U’s naar buiten / 2 U’s naar binnen dan zie je dat de balken niet perfect gestapeld zijn, dat de lijnen niet zo recht zijn als ze lijken en dat er hier en daar nog lasnaden zitten. Het werk is kortom niet door een machine gemaakt, maar door een mens.
De menselijke factor speelt ook mee in de keuze voor de locatie. Architect en ontwerper Aldo van Eyck zei ooit tegen Carel Visser dat hij zijn beelden nooit in een witte omgeving moest zetten, maar altijd met een duidelijke (donkere) achtergrond. In een witte omgeving worden ze plat, een silhouet. Welke hoek je ook kiest om 2 U’s naar buiten / 2 U’s naar binnen te bekijken, hier is overal bebouwing of groen. Het enige dat afleidt van het kijken naar de twee naar binnen gekeerde U’s zijn de twee naar buiten gekeerde U’s, verder niets.
Meer informatie
Crouwel, Wim en Peski, Daphne van (1978) Carel Visser – Papierbeelden. Amsterdam: Stedelijk Museum Amsterdam.