11 Rue Simon Crubellier, Matthew Darbyshire, 2018
Stadionplein
Voor het jaar 2018 is er door de Gemeente Amsterdam 1,8 miljoen euro extra budget vrijgemaakt voor kunst in de openbare ruimte. Dat wordt onder andere besteed aan het restaureren van bestaande beelden, maar ook nieuw werk wordt vanuit dit potje gerealiseerd. Zo ook aan het Stadionplein in Amsterdam-Zuid. Al jaren is er discussie over de herinrichting van het plein, dat voorheen voornamelijk dienst deed als parkeerterrein. Er is veel overleg gevoerd over het nieuwe uiterlijk van het plein. In het uiteindelijke bestemmingsplan kon een groot kunstwerk ‘dat plein en plantsoen moet verbinden’ niet ontbreken. Aan drie kunstenaars werd gevraagd een schetsontwerp te maken, waarvan het voorstel van Darbyshire werd geselecteerd. De officiële opening van het nieuwe kunstwerk vindt plaats op 1 juli 2018. De totstandkoming van de nieuwe sculptuur geeft ons een mooi inzicht in de verschillende partijen die betrokken zijn bij een kunstwerk in de openbare ruimte.
Het ontwerp, een ‘appartement’ van betonnen en bronzen meubels, werd door Darbyshire al in 2014 gepresenteerd. Het is de plattegrond van een nieuwbouwwoning in het Noordblok van het Stadionplein, met meubels van brons uit verschillende periodes. 11 Rue Simon Crubellier is vernoemd naar een fictief adres uit een boek van de Franse schrijver Georges Perec. De kunstenaar zegt over zijn werk het volgende: ‘Nieuwbouw leidt in steden vaak tot gentrificatie en stuit daarom op weerstand van de oorspronkelijke bewoners. Daarom wil ik ze een droomhuis geven dat ze blij maakt en optimistisch. Dit is hun huis, waarvan zij de inrichting mogen bepalen.’ Naast de gemeente (als opdrachtgever) en de kunstenaar (als ontwerper) hebben ook de omringende bewoners invloed gehad op het definitieve ontwerp. Via een website mochten ze uit een selectie meubelen, samengesteld door Darbyshire, hun favorieten kiezen. Het hele ‘appartement’ bestaat uit meubels die de bewoners geselecteerd hebben – op één kast na die de kunstenaar zelf heeft gekozen.
De bronzen onderdelen van het werk zijn gemaakt in Tiel. Samen met enkele buurtbewoners en gemeenteambtenaren heeft Darbyshire een bezoek gebracht aan de bronsgieterij, waar ze uitleg kregen over het productieproces. Op die manier wordt de betrokkenheid van het dagelijks publiek van het werk vergroot. Het stadsdeel hoopt dat het werk uiteindelijk zal fungeren als een ontmoetingsplek, en ook de kunstenaar ziet het werk als een verlengde van de omliggende woningen: mensen kunnen hier samenkomen en mogen gebruikmaken van de meubels om gezellig bij te kletsen of een krantje te lezen.
Het is opmerkelijk dat tegelijk met de totstandkoming van het kunstwerk zich op hetzelfde plein een ander verhaal afspeelt. Het stadionplein krijgt niet alleen een nieuw kunstwerk, maar ook een nieuwe naam: het Johan Cruijffplein. Waar de bewoners nauw betrokken zijn geweest bij het ontwerp van Darbyshire, wordt de naamsverandering onder luid protest opgelegd aan de omwonenden. Volgens hen past de nieuwe naam niet bij deze locatie en doet afbreuk aan de geschiedenis van het plein. De controverse toont een stukje van het machtsspel dat zich in de publieke ruimte afspeelt: de omliggende bewoners moeten (ongewild) geven en nemen.
Meer informatie
–
