Ontmoetingsplaats 21ste eeuw, Studio Tjep, 2013
Waterlandplein
Naast het uit 1976 stammende Ontmoetingsplaats bij het Buikslotermeerplein van de Japans- Amerikaanse kunstenaar Shinkichi Tajiri kent Amsterdam Noord kent nóg een ontmoetingsplaats. Midden op het Waterlandplein is een podium te vinden dat bestaat uit donkergrijze en roestkleurige blokken, met daarnaast bankjes in krullende vormen in dezelfde roestkleur. Op het podium is een plakkaat aangebracht, waarop staat te lezen dat deze Ontmoetingsplaats 21ste eeuw een schenking is van de woningcoöperatie Ymere aan de Waterlandpleinbuurt.
Ymere had de opdracht voor de Ontmoetingsplaats 21ste eeuw verleend aan ontwerpbureau Studio Tjep. Studio Tjep maakt in de publieke ruimte vooral praktische ontwerpen met een speels element, zoals hekken in de vorm van fietswielen voor bij de fietsenstalling op het Rokin, of torens met filigrein die de ventilatiehuisjes in de Spaarndammerbuurt verhullen. Ontwerper Frank Tjepkema vertelt over de opdrachtformulering voor zijn ontwerp op het Waterlandplein: “Het moest een ontmoetingsplaats en een platform zijn voor allerlei evenementen, zoals buurtactiviteiten, bandjes die optreden, een presentatie, noem het maar op. Alles wat een openbare publieke buurtfunctie kan dragen.”
In het ontwerp hield hij rekening met de grootste valkuil. “Een podium is leuk, maar alleen als het bezet is. Het gevaar van een podium is dat het een droevige plek wordt als het leeg is. Dus het moet iets zijn wat zo weinig mogelijk op een podium lijkt als het niet gebruikt wordt. Toen kwam het idee hoe gaaf zou het zijn om een sculptuur te maken, dat je met twee of drie handelingen kan transformeren in een platform en ook weer weg kan halen.” Voor de onthulling van Studio Tjep’s Ontmoetingsplaats 21ste eeuw kwam er een pilot-editie van het podium om te onderzoeken aan wat voor optredens er behoefte was in de buurt.
Studio Tjep heeft een speciale boormachine bij het werk geleverd, waarmee de donkergrijze blokken naar beneden gedraaid kunnen worden. Het beste aanzicht op de sculptuur hebben de bewoners in de flatgebouwen. Je ziet dan een verloop van vierkante blokken die in sierlijke krullen veranderen. Tjepkema legt uit dat hij met de organische vormen wilde refereren naar de historische architectuur in het centrum van Amsterdam, die gekenmerkt wordt door veel fraaie ornamenten, in tegenstelling tot de moderne architectuur van het Waterlandplein die juist gekarakteriseerd wordt door strakke zakelijkheid.
De speelse vormen van de bankjes refereren ook naar de muziek die van het podium stroomt als er een optreden is. Dat er door de buurt veel van het podium en de bankjes gebruikgemaakt wordt, blijkt uit foto’s op social media van herfst- en kerstmarkten, de Waterlandloop en de Paasviering. Het is wel opvallend dat in de wintermaanden, wanneer er nauwelijks van het podium gebruik wordt gemaakt, de donkergrijze blokken niet naar beneden gedraaid worden. Tjepkema zegt daarover: “Ja, er was een beheerder van de flatgebouwen en die heeft de boormachine. Maar dan moet hij het wel doen, want anders werkt het niet.”
Beluister ook de podcastaflevering over dit kunstwerk, en laat je meeslepen door de boeiende verhalen achter de werken van kunstroute in het oostelijk deel van Noord. In de podcast luister je naar gesprekken tussen kunsthistoricus en onderzoeker van deze route, Sietske Roorda, en schrijver Willem Sjoerd van Vliet.